nog even over dat schrijven

De halfproducten die scenario's zijn, blauwdrukken voor films, mogen als schrijfsels geen naam hebben, ik weet het. Het volgende citaat, dat vandaag ergens opdook, is dan ook niet mijn credo, maar mijn wens:

‘Terwijl ik schrijf, word ik aan het licht gebracht.'

Willem Jan Otten

surfacing

Stil hier. Flink wat maanden ondergedoken geweest in de schrijversbunker. Zweten was het. Enige wapenfeiten: samen met Patrick van Es het script Wolvenhuid geschreven, speelfilm over een jonge crimineel die terecht komt in een experimentele jeugdgevangenis. Daarnaast zelf DRONE geschreven, een 40-minuten filmscript over een family man die van 9 tot 5 werkt als drone piloot. En tot slot zojuist een versie opgeleverd van het filmverhaal Unaccompanied Minor, geschreven samen met partner in crime Jan Willem den Bok. Over een stewardess die in Kiev moedertje speelt voor een straatjongen. Over alledrie de verhalen ongetwijfeld meer zodra verfilmingen in zicht komen. Ondertussen gaat het schrijversvak me -als een jas na een paar winters- steeds meer naar het lijf staan.

festival sound bites

Oscar+Van+Rompay+AFI+FEST+2010+Presented+Audi Hierboven Oscar op de rode loper in Hollywood tijdens zijn bezoek aan AFI Fest 2010 waar Win/Win warm werd ontvangen. Zie onderstaande reviews. NB: MAY CONTAIN SPOILERS

SBCC Film Reviews (by Paula Gomez)

Filmthreat.com (by Mark Fulton)

SPOILERS: Smellslikescreenspirit.com (by Don Simpson)

-

In Mannheim nam uitvoerend producent Ada Goossens de honneurs waar. En op dat festival tipte de Jury van Bioscoopeigenaars de film als een van de drie favorieten voor in de bioscoop.

Jury der Kinobetreiber:

WIN/WIN "Genau beobachtend erzählt Jaap van Heusden in kühlen Bildern und zugleich auf sehr humorvolle Art von der binären, virtuell bestimmten Finanzwelt. Welten entfernt vom handfesten Alltag."

En deze  Duitstalige recensie toont aan dat Win/Win ook resoneert in het land van de Deutsche Bank:

Oliver Schmitt @ Negativ Film


Uitzending Gemist

Win/Win uitzending gemist

Win/Win staat op uitzending gemist tot deze zaterdag. Grijp die kans. En anders: 1 november komt de DVD uit.

En niet te vergeten: Win/Win & Jaap wonnen dit weekend in Berlijn de Prix Europa Genève voor Best Script. Een prijs met een wel heel toepasselijke trofee.

prix_europa_award_trophyUit het Juryrapport: "[...] This very high standard [of the submissions] gave the jury a challenging and enjoyable task. They were looking for writing that showed an enthusiasm for what film can do that no other medium can. They expected originality of setting and theme and above all characters that were both engaging but with a difference which had the potential to take the story in unexpected directions. [...] The winning film has a very special character, that enters a particular world [...] it is used as a strange land where Ivan gains an understanding of where he belongs in the real world."

Win/Win op Nederland 3

Win/Win op televisie:
zaterdag 23 oktober om 21.57 uur op Nederland 3

Het lijkt een halve eeuwigheid geleden. De eerste vertoning in die gigantische zaal in Rotterdam. Dat was 1 februari van dit jaar. Ik was pas drie dagen daarvoor 's nachts  uit de geluidsstudio gerold.

Met die première begon Win/Win zijn tocht de wereld in.
Na twee maanden in de Nederlandse filmtheaters en festivalvertoningen in de raarste uithoeken van de planeet komt de film nu op televisie.

Dank voor jullie mails en tweets en facebookberichten over de festivals en de bioscooprelease. Ook voor deze uitzending hoop ik op een mooi publiek. Dus nog eenmaal: hoort zegt het voort!

Win/Win op televisie:
zaterdag 23 oktober om 21.57 uur op Nederland 3

Hetzelfde nieuws maar dan opgefleurd met allerlei plaatjes en links

Oh ja, Variety's hyperactieve recensie van Win/Win wil ik natuurlijk ook niemand onthouden.

festival faits divers

Vijf mooie volle zalen en leuke Q&A's later is het Nederlands Filmfestival weer voorbij. Win/Win kreeg nominaties van de Moviesquad jongerenjury en een nominatie voor beste filmposter. Marco Vermaas werd genomineerd voor een gouden kalf voor zijn geluidsontwerp voor Win/Win:

"Marco Vermaas geeft doeltreffend de hectische wereld van de beurshandelaar vorm. In die chaos van geluid weet hij de kijker op overtuigende wijze dicht bij het conflict van de belangrijkste personages te houden. In de kakofonie van schreeuwende mensen, ratelende telefoons en knorrende en piepende computers ontgaat ons geen detail van dialoog of emotie."

Ook reikte Marc Bary de eerste DVD en Soundtrack uit. Vanaf 1 november verkrijgbaar. Toen op de laatste dag van het festival goed nieuws uit de VS: AFI Fest (bijzonder festival te L.A.) heeft Win/Win geselecteerd! Verder is de film aan een reisje begonnen langs Vancouver, Berlijn, Mannheim, Sevilla, Warsaw en vele andere prachtsteden.

Hier in het barre laagland gaat ondergetekende na omzwervingen door India weer wat maanden het schrijfhonk in om te werken aan de komende drie films. Gelukkig wel in gezelschap van Den Bok en Van Es.


ANDERMAN 3D

Na de monofone (win/win) berichtgeving tijd voor een nieuw geluid. Of beter: na een monoculaire kijk bereid ik me voor op een stereoscopische blik. Ik werk aan de derde korte film in het drieluik over de schrijver Per Anderman. En wel... in 3D

1. Berichten van Per, een curriculum vitae (2001) toonde in stilstaande beelden Andermans onfortuinlijke maar humoristische zoektocht naar een baan en zijn haat/haat verhouding met ons land.

2. In 2006 volgde Anderman waarin we Per volgen terwijl hij door dreigt te draaien onder de zorg voor zijn dementerende moeder, die hem gek maakt met haar paranoia. En over zijn zoektocht naar de troost van de kunsten.

Anderman 3D -- put on those RED/CYAN anaglyph glasses

2010/2011: Anderman 3D vormt het sluitstuk van de trilogie. Uit de synopsis:

Een paar jaar geleden dreigde Per Anderman door te draaien onder de zorg voor zijn dementerende moeder. Nu die eindelijk is opgenomen, verhuist hij van het benauwde flatje in de buitenwijk naar een licht huis met houten vloeren en hoge plafonds in de oude stad, vlak naast de paleistuin. Dat droomhuis bevalt hem maar matig: ‘ik moet wel iets hebben om op te schelden anders verlies ik mijn raison d'être’. En de gekte blijkt nog steeds niet van de lucht.  Net op het moment dat hij weer helder genoeg is om zijn studie te hervatten (‘Ik studeer nu Grieks en Latijn. Ja, ja over 10 jaar ben ik oudkatholiek priester. Dan sta ik voor het altaar met een lekker wijf’) wordt hij belaagd door een psychose.

Dingen zien die er echt zijn, maar die tegelijkertijd enkel producten van je brein zijn. Hoe toon je die ervaring? Anderman en ik dachten er al tijden over na. En toen was daar 3D. Wat een prachtige kans. Voorlopig vooral benut voor grote spektakelfilms. Maar Anderman en ik gaan deze vorm van zinsbegoocheling gebruiken voor een korte documentaire. De eerste ter wereld in zijn soort.

De 3D (of beter: stereoscopische) techniek ontwikkelt zich snel. En naast een bak theoretische kennis die ik van internet heb geschraapt, is het nu tijd om in de leer te gaan bij de mannen die er al meer dan tien jaar mee bezig zijn. Ik ben geselecteerd voor een 3D stereoscopie masterclass van de Europese Filmacademie in Berlijn. Volgende week elke dag van 10 tot 10 les van de 3D goeroe's van Europa:  Alain Derobe & Florian Maier. Een enorm voorrecht om van deze meesters het vak te leren. En met grote ogen las ik in het programma dat er een extra master te gast is die ik bewonder om zijn bijzondere films: Wim Wenders.

Wim Wenders working on PINA in 3D (foto: Donata Wenders)

3

Hoezee!

Win/Win gaat zijn derde week in...

...in nu al 13 zalen.

Dank voor al jullie goede & mooie woorden. En... ehm... blijf vooral je vrienden of volstrekte vreemden naar de film sturen. De kranten zeggen het ook:

"Sterk speelfilmdebuut" -Vrij Nederland

"Prachtig in beeld gebracht, subtiel verteld, rake dialogen. Voortreffelijke hoofdrol van Oscar Van Rompay" -VPRO gids/Cinema.nl

"Win/ Win is een fascinerende film met ware stilistische kunststukjes" -De Telegraaf

"Briljante speelfilm" -NRC Handelsblad

 

Win/Win @ Belbios

Zien waar Win/Win draait, reserveren en stemmen:

Belbios.nl

korte update: ik geniet van alle bijzondere ontmoetingen met het publiek. bizar om te horen hoezeer een kijker zich kan vereenzelvigen met die ivan daar op het scherm. met zijn allen ploegen we anderhalf jaar om dat voor elkaar te krijgen. maar als het dan ook gebeurt in zo'n bioscoop met echte mensen, is het een wonder in het donker. terwijl ik gisteren in de auto door de regen navigeerde, zat tegelijkertijd een volle zaal in amsterdam de film te beleven. hoe vreemd is dat. dat iets wat zo dichtbij was nu volstrekt op zichzelf staat. en als ik dan achteraf hoor wat voor betekenissen en lagen en emoties mensen allemaal blootleggen en ervaren: great stuff.

Win/Win in de VPRO Gids/Cinema.nl

**** 4 sterren van VPRO Gids - CINEMA.NL "Prachtig in beeld gebracht, 
subtiel verteld, rake dialogen - een sterk 
bioscoopdebuut van Jaap van Heusden."

 

Koorddansen op de Zuidas

Win/Win trekt aandacht als 'de eerste Nederlandse film over de kredietcrisis'. Maar regisseur Jaap van Heusden wil uiteindelijk meer kwijt over het innerlijk van een jonge beurshandelaar dan over het harde leven op de Amsterdamse Zuidas.

DOOR RICK DE GIER

Jaap van Heusden: 'Toen ik het scenario van Win/Win begon te schrijven was de kredietcrisis nog niet in volle gang, maar als je de economiepagina's een beetje bijhield kon je wel aanvoelen dat er iets ernstig misging. Natuurlijk heb ik daar handig op ingespeeld. Maar de film is geen gimmick, ik wilde al langer een verhaal vertellen over 
een jongen die heel goed is met cijfers en daar veel succes mee oogst. Toen die crisis zich aandiende leek me dat een heel spannende setting voor zo'n verhaal. Het had wel iets sprookjesachtigs: terwijl de hele wereld instort, blijft één man stug omhoog klimmen. 
Maar ik wilde wel dat het realistisch zou blijven, dus ben ik me eerst maar eens uitgebreid in die wereld gaan verdiepen. Dat viel nog niet mee, je komt echt niet zomaar binnen in die dealingrooms. Met de nodige moeite wist ik uiteindelijk contact te leggen met beleggers en traders en financieel analisten en ik ben undercover meegenomen 
naar de City, het financiële hart van Londen. Toen ontdekte ik dat mijn verhaalidee helemaal geen sprookje is: ik kwam gasten tegen die nog jonger waren dan ik en te midden van alle economische tegenslagen tientallen miljoenen binnenhaalden.'

'Als je mijn eerdere films ziet ligt het misschien niet zo voor de hand, maar ik vind economie iets fantastisch - als puber droomde ik van een studie aan Nyenrode of de London School of Economics. Ik stelde me een carrière voor waarin ik invloed zou kunnen uitoefenen op de maatschappij, en dan is economie veel concreter dan bijvoorbeeld 
politiek. Al die cijfertjes leggen de verlangens en driften van de samenleving op een heel tastbare manier bloot.

Ik heb Win/Win dus niet met minachting voor de financiële wereld ge
maakt. Van een film over de kredietcrisis zou je misschien een groot statement verwachten over hoe verdorven het bankwezen wel niet is, maar die kant wordt in de media al zo vaak belicht. Ik geloof niet dat het mooi drama kan opleveren als je er bij voorbaat 
op uit bent een bepaald milieu te veroordelen. Ik kies juist voor een bepaalde setting uit nieuwsgierigheid, om die te onderzoeken, en dat lukt alleen als je je onbevangen opstelt. Dus was ik van meet af aan in principe vóór de beurshandelaren. Ik wilde weten hoe het voelt om zo'n jongen te zijn die zo groen als gras in zo'n overweldigend 
bolwerk stapt. Wat doet dat met je? Toen ik tijdens mijn research voor de film een aantal van die beleggingswonderen interviewde, konden die 
geen van allen precies onder woorden brengen wat hen nu zo goed maakte. "Ik doe eigenlijk precies hetzelfde als degene die naast mij zit," zeiden ze allemaal. Alleen haalden ze dus wel honderd keer zo veel geld binnen. Het moet iets intuïtiefs zijn, bedacht ik, iets wat hen heel alert maakt. Een soort jazz. Dus besloot ik dat Ivan, de hoofdpersoon, iemand moest zijn die uitzonderlijk in touch is met zijn omgeving, heel zintuiglijk. Alleen maakt dat het schrijven van het scenario er niet makkelijker op, want hoe vang je zoiets in woorden? Het verhaal zou 
heel visueel verteld moeten worden.'

Circus

'Toen we gingen casten en ik Oscar Van Rompay zag, wist ik dat hij Ivan moest zijn. Met zijn inbreng kwam het personage pas echt tot leven. Oscar heeft precies dat intense, dat vloeiende dat ik me bij Ivan voorstelde.’

'Ik kwam gasten tegen die nog jonger waren dan ik en die te midden van alle economische tegenslagen tientallen miljoenen binnenhaalden'

‘Hij bleek zelfs allerlei eigenschappen te bezitten die ik Ivan in gedachten al had gegeven. Kleine, rare details: hij schreef met een vulpotlood en kon heel lang zijn adem inhouden onder water. En als kind heeft hij bij het circus gezeten, waardoor hij over heel smalle oppervlakten bleek te kunnen lopen. Dat was precies de metafoor die ik in mijn hoofd had: dat Ivan voortdurend aan het koorddansen is. 
We zijn samen een week in de kroeg gaan zitten om het script regel voor regel door te nemen. Dan kwam hij steeds met aanmerkingen: "Dit vind ik veel te pathetisch", of: "Dit past helemaal niet bij hoe jij Ivan hebt beschreven." Zo zijn er ten slotte heel wat scènes gewijzigd omdat Oscar zich er niet in kon vinden. Natuurlijk waren er ook dingen die ik niet wilde aanpassen, dan zei ik dat hij de montage maar af moest wachten. Of we filmden gewoon twee versies van een bepaalde scène. Oscar vond Ivan soms net iets te onhandig en wilde dan bijvoorbeeld ook een take opnemen waarin hij hem wat zelfbewuster neerzette. In de montage heb ik uiteindelijk toch vaak voor de naïevere variant gekozen, want Ivan is al best een rare snuiter en je moet als kijker wel dicht bij hem kunnen komen. Dat gaat makkelijker als hij echt een groentje is.'

Onhandig

'Eigenlijk is de hele film grotendeels in de montagekamer ontstaan. Daar hebben editor Jasper Quispel en ik rigoureuze keuzes gemaakt. Toen we een eerste versie afhadden, vond ik dat er te veel overbodige informatie in zat. Veel scènes die op zichzelf heel goed werkten, maar eigenlijk alleen maar afleidden van het innerlijke verhaal van Ivan. Uiteindelijk is er wel een half uur aan materiaal gesneuveld. Ook omdat ik het verhaal gewoon niet te glad wilde laten verlopen. Het eindresultaat heeft nu iets fragmentarisch, iets onhandigs bijna. 
Daar hou ik van. Ik heb niks met films die me wel heel soepel meeslepen, maar me precies dezelfde ervaring bieden als degene die naast me zit in de bioscoop. Dan ben ik als kijker dus inwisselbaar. Ik word liever aan het denken gezet, uitgedaagd om er zelf iets bij te verzinnen. Daarom ruw ik mijn films graag een beetje op - hier 
iets weghalen, daar iets toevoegen. Natuurlijk moetje dat met beleid blijven doen, want je wilt het publiek ook weer niet van je vervreemden. We hadden bijvoorbeeld een paar mooie trading-scènes in de dealing room, die ik zelf heel spannend vond, maar die voor het testpubliek toch te ingewikkeld bleken te zijn. Die moeten dan maar als bonusmateriaal op de dvd. Ik wil geen arty-farty films voor een klein 
publiek maken - ik ga ervan uit dat iemand die naar Win/Win gaat een leuke avond wil hebben, iets moois wil ervaren. Als ik daar geen boodschap aan zou hebben, had ik maar autonoom kunstenaar moeten worden.'

Win/Win gaat op 20 mei in première

Brooklyn here we come!

Er landt hier een kort bericht:

The 13th Brooklyn International Film Festival is glad to inform you that the film WIN/WIN has been selected in competition for our 2010 festival, which takes place June 4-13, 2010. We are proud to represent your film here in Brooklyn, New York.

Voorpremière Win/Win op de Zuidas

Film op de Zuidas - Win/Win Woensdag 12 mei wordt Win/Win vertoond op de plek waar het verhaal zich afspeelt en waar we de film draaiden: De Zuidas.

Feiten: Woensdag 12 mei | Zuidas - Amsterdam Bright City - Grand Café | Claude Debussy- laan 2-8 | 18.30 uur na afloop een gesprek onder leiding van filmkenner Vincent de Klerk met regisseur Jaap van Heusden, Vu-econoom Frank den Butter en een aantal traders. Zie ook de site van VUconnected.

werner dütsch

tonight i'm thinking back of werner dütsch and his sharp statements during the vpro / shadowdoc masterclass about three years ago. some of the things he talked about articulated the hidden rules and structures of the films i make and enjoy. some things were fresh when i heard them and have now become part of my field guide. after talking to werner, for example, i'll never again have the nerve to call one of my films experimental...

"There are too many documentaries. And they are all so serious and so very important. I have become sceptical about this so called importance. There is more propaganda in documentaries than in feature films. But I think the audience of today sees so much, that they know what's going on. Maybe the time has come when cinema can't manipulate any longer".

"We don't have to show people [in a documentary] to tell something about them. Because of television we have come to think that there is no other way to identify with people then by hearing them talk. But recording an interview is the way of the lazy filmmaker: it leaves all the work to the audience."

"You can also show faces in a non-expressive way. Because of fiction films we think that faces must be full of meaning. This is especially true for the old German actors. They always have these specific targets in their faces. Even when you take a brief look at them, you can write down immediately what they are thinking. It can be torturing."

"In Vertov's movie [man with a movie camera] the individual shots are void of meaning. Only in the combination with other shots they are significant. With every cut the film is shouting: "I AM A MOVIE".

"Sync sound is just one of the options. But so often image and sound are treated like master and slave. Like the bourgoisie and the proletariat."

"Oh no, symbolic photography. It's childish. It's abusive."

"If you are in a place that you don't like. Force yourself to frame your pictures without prejudice."

"It is funny that some people try to make cinema with security cameras, because the very idea behind these camera's is the opposite of cinema: they are recording so that nothing will happen."

"It is part of our tragedy that we are more moved by a construction [i.e. fiction] then by reality. It must have to do with the fact that emotions in cinema are not so expensive. You are moved to tears by a divorce, but it's not as expensive."

"Everybody in the audience knows this place and what it sounds like. Why should we hear the sound, if we know it already? Don't double things."

"If you interview people, don't ask about their ideas. That gives them a chance to hide behind an idea of themselves. Ask about practical things (what are you doing? how long? what do you like about it? etc.).

"Experimental. I hate that word experimental. After an experiment is succesful, they never call it experimental. They call it succesful."